ดอกไม้จีน
ดอกไม้จีนในประเทศไทย
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร Plantae วงศ์ Convolvulaceae สกุล Ipomoea
ข้อมูลทั่วไป
ดอกไม้จีน หรือ ดอกพระจันทร์ (อังกฤษ: Moonflower) เป็นไม้เลื้อยชนิดหนึ่ง
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Ipomoea alba L. อยู่ในวงศ์ Convolvulaceae มีชื่อท้องถิ่นว่า บานดึก ,
ดอกพระจันทร์ , แสงนวลจันทร์[1] ภาษาจีนเรียกว่า "'จำฉ่าย"'[2]
เป็นพืชล้มลุกตระกูลเดียวกับลิลลี่ ดอกไม้จีนที่เรานำมากินมาจากส่วนดอกตูมของพันธุ์เดย์ลิลลี่ (Daylily)
ที่นำมาตากแห้ง[3] เมื่อใช้ให้นำมาแช่น้ำให้พองตัว
ลักษณะ
เป็นไม้เลื้อยมีลักษณะของใบคล้ายใบยาสูบ เป็นรูปหัวใจ คล้ายใบโพธิ์ สีเหลืองอ่อนอมเขียว ใบมีขนาดกว้างประมาณ 15 เซนติเมตร ยาวประมาณ 30 เซนติเมตร ปลายใบแหลม ริมขอบใบหยัก เป็นพรรณไม้ที่ชอบแสงแดดเพียงรำไร ต้องการน้ำและความชื้นในปริมาณปานกลาง ปลูกขึ้นได้ดีในดินร่วนซุย มีดอกสีขาวสวยสด จะบานในตอนกลางคืนและ มีกลิ่นหอม นอกจากจะใช้ปลูกเป็นไม้ประดับแล้ว ใบและดอกตูมยังใช้ปรุงอาหาร เช่น ใช้เป็นผักทำห่อหมก ดอกตูมใช้ผัดน้ำมันหอย เป็นต้น สามารถขยายพันธุ์การปักชำและเพาะเมล็ด
ถิ่นกำเนิด
ถิ่นกำเนิดอยู่ในเขตร้อนของทวีปอเมริกากลางและอเมริกาใต้ มีการแพร่กระจายอย่างกว้างขวาง สามารถพบได้ทั้งในเขตอบอุ่นและเขตร้อนของอเมริกา ประเทศออสเตรเลีย และกลุ่มประเทศเขตร้อนของทวีปเอเชีย ในต่างประเทศเช่น อเมริกา และยุโรป จะปลูกเป็นไม้ประดับ แต่บางพื้นที่ของประเทศไทย เช่นภาคใต้ และภาคอีสาน ได้เริ่มมีการนำดอกมารับประทานเป็นอาหาร โดยนำดอกตูมมาผัดกับน้ำมันหอย หรือ นำมาลวกเพื่อจิ้มกับน้ำพริกรับประทาน
การปลูก
วิธีการปลูกให้ขุดหลุมลึกประมาณ 20-30 ซม. รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยคอกประมาณ 200-500 กรัม/หลุม จากนั้นนำต้นกล้าลงปลูกในหลุม โดยระยะปลูกที่เหมาะสม คือระยะระหว่างต้นประมาณ 40-50 ซม. ระยะระหว่างแถวประมาณ 70-100 ซม. ในช่วง 1 เดือนแรกหลังปลูกควรให้น้ำวันละ 2 ครั้งคือ ตอนเช้าและตอนเย็น เมื่อต้นสามารถตั้งตัวได้แล้ว จึงให้น้ำวันละครั้ง เมื่อต้นดอกพระจันทร์เริ่มแตกยอดอ่อนควรทำการปักไม้ให้ปลายยอดค้างบนไม้ เพื่อให้ต้นเลื้อยขึ้น โดยทำค้างเหมือนกับค้างถั่วฝักยาวก็ได้ หรือทำแบบซุ้มก็ได้ จะมีดอกหลังปลูกประมาณ 2-3 เดือน
วิธีใช้
ดอกไม้จีนสามารถนำไปปรุงอาหารได้หลายชนิด และเข้ากันดีกับทั้งเนื้อสัตว์และพืชผักอื่น ๆ
เช่น หมู ปอดหมู ถั่วแดง น้ำผึ้ง และเห็ดหูหนู ต้มเนื้อหมูกับดอกไม้จีน
กินเพื่อบำรุงตับและช่วยให้นอนหลับได้ดี ต้มดอกไม้จีนกับน้ำตาลทรายแดงหรือน้ำตาลอ้อย
กินตอนเช้าช่วยให้ขับถ่ายได้ดี และบรรเทาอาการริดสีดวงทวาร ต้มดอกไม้จีน 30 กรัม
กับถั่วแดง 30 กรัม เติมน้ำผึ้งพอประมาณ กินช่วยขับปัสสาวะ คลายร้อน
และเหมาะกับผู้ที่เป็นโรคต้อหินเรื้อรัง นึ่งหมูเนื้อแดงกับดอกไม้จีน
กินเพื่อเพิ่มน้ำนมในสตรีหลังคลอด ต้มดอกไม้จีนสดหรือแห้งใส่เกลือเล็กน้อย กินรักษาโรคคางทูม
สรรพคุณ
คุณค่าทางโภชนาการของดอกไม้จีนพบว่า เป็นผักที่มีไขมันต่ำมาก
และมีสรรพคุณเป็นยาระบาย ดอกไม้จีนมีฤทธิ์เย็น ประกอบด้วยสารอาหารที่ช่วยบำรุงสุขภาพ
เช่น แคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส โปรตีน และวิตามินเอ ดอกไม้จีนจึงเป็นอาหารที่กินได้ทุกเพศทุกวัย
วิตามินบีในดอกไม้จีนช่วยให้สมองทำงานได้ดี และเพิ่มความจำ วิตามินซีในดอกไม้จีนช่วยต้านอนุมูลอิสระ
และกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ดอกไม้จีนมีสรรพคุณแก้ร้อนใน บำรุงเลือด ป้องกันโรคโลหิตจาง
ป้องกันโรคดีซ่าน ขับปัสสาวะ และบรรเทาริดสีดวงทวาร เกสรดอกไม้จีนมีสรรพคุณช่วยบำรุงประสาท
ช่วยให้ผ่อนคลายทำให้สดชื่น และมีฤทธิ์เป็นยานอนหลับอ่อนๆ จึงช่วยให้หลับสบาย
ดอกไม้จีนเป็นพืชที่มีแคลอรีต่ำ เหมาะกับผู้ที่ควบคุมน้ำหนัก
ข้อควรระวัง
ดอกไม้จีนดอกบานและส่วนรากมีพิษ จึงไม่ควรกิน เพราะอาจทำให้เกิดอาการท้องเสียหรืออาเจียนได้
และก่อนนำดอกไม้จีนมาประกอบอาหาร ควรล้างให้สะอาดก่อน
เพราะในกระบวนการผลิตมีการใช้สารพวกกำมะถัน เพื่อฟอกสีหรือป้องกันแมลงและรา
จึงอาจทำให้เกิดผื่นแพ้ หรือหอบหืดได้
มีใครอยากได้เม็ดดอกไม้จีนไปปลูกขอให้ยกมือขึ้น
แล้วส่งที่่อยู่ให้ ซะดีดี ทางพีเอ็ม หรือ ที่นี่ก็ไ้ด้จ้า